شناسایی اشخاص در دیدارهای اول
شناسایی اشخاص در دیدار های اول
به این نکته باید توجه داشته باشیم اگر انسان ها بتوانند از اطرافیان خود و دیگرانی که با آنان در روابط اجتماعی شان در تماس اند، شناختی کامل تر داشته باشند، بی تردید می توانند رابطه سالم تر، کم برخورد یا بی برخوردتر، سنجیده تر و ماندگارتر داشته باشند رابطه ای بدون «برد و باخت»، بدون«آزردن و آزرده شدن»و «بدون اسیب دیدن و آسیب زدن». چه بسا انسان هایی که اگر آنان را در دیدر اول، بشناسیم، هرگز آنها را به عنوان، دوست، همکار یا همسر و…. انتخاب نمی کنیم.
حتی میتوانیم هزاران سال از آنان فاصله بگیریم تا به لحاظ اجتماعی و از همه مهم تر عاطفی، لطمه نخوریم. و چه بسا انسان هایی که ناگریز از تداوم ارتباطمان با آنان هستیم و اگر آنها را بهتر بشناسیم، می توانیم در ساعت های حضور در کنارشان، رابطه بهتری با آنها برقرار کنیم، مانند نزدیکان، خویشاوندان، یا همکاران در یک محیط کاری.
اما مسئله شناخت یکدیگر زمانی نگران کننده می شود که به فکر بزرگترین سرمایه گذاری عاطفی زندگی مان می افتیم، اندیشه یافتن همدم و همراهی همیشگی حال از خود می پرسیم چگونه می توان فردی را که قرار است عمری، در قفس تنگ دنیا همنفس من باشد، انچنانی که هست، بشناسیم آنجا که آدمیان در پس هزاران نقاب با تو روبرو می شوند و چون پای منفعتی در میان باشد، بیشتر و بیشتر…، و هر زمان که در موعیتی پر استرسی نقابی فرو شکند، یقین نداری که آیا آنچه هم اینک می بینی، چهره واقعی اوست یا باز هم نقابی دیگر و چهره ای در پس چهره سابق….؟
به راستی آن که با ومواجهم کیست؟ دارای کدام خصوصیات اخلاقی است؟ آیا همین است که می گوید؟ همین است که نشان می دهد؟ همین است که در نوشته هایش است؟ همین است که چهره اش می گوید؟ همین است که دوستان، هم کلاسی ها، نزدیکان، آشنایان و همکارانش درباره اومی گویند؟ همین است که …….؟
آری برای تمام پرسش های بی پاسخ مانده زندگی ام پاسخی را یافتم که دانستم چه زیبا می تواند با کوچک ترین حرکات رفتاری وگفتاری و نوشتاری انسان ها، آنان را از دیدگاه روانشناختی ارزیابی کرد و به شبیه ترین شناخت ممکن از«من واقعی آن ها » دست یافت.
راه های شناخت انسان ها :
راهای اصلی برای شناخت انسان ها عبارت اند از:
1. شناسایی بر مبنای خصوصیات ظاهری جسم(مورفولوژی) که مشتمل بر شناسایی چهره و اندام است.
2. شناسایی از طریق فیزیولوژی و شاخه های زیست شناسی: مانند گروه های خونی.
3. شناسایی بر مبنای روانشناسی: ویژگی های رفتاری، خلق و خو، شخصیت، ویژگی های کلامی.
4. شناسایی بر مبنای آثار انسانی از قبیل خط شناسی، امضاشناسی، و بررسی نقاشی و طراحی.
ویژگی های رفتار کلامی
بسیار مهم است تشخیص دهیم فردی که با او صحبت می کنیم از نظر روانی سالم است یا بیمار که با بررسی جنبه هایی از تکلم و رفتارهای طرف مقابل انجام می گیرد.
ویژگی های مقدماتی مصاحبه
اگر شخص احساس کند که مصاحبه کننده از ویژگی هایی همچون: خلوص و قدرت حل مشکلات او برخوردار است و حالتی دوستانه و غیر سلطه دارد، رابطه ای اطمینان بخش ایجاد می شود. توانایی ایجاد رابطه خوب با فرد دیگر، چیزی است که برای به دست آوردن آن به زمان زیادی نیاز دارد. این کار با افزایش تجربه و اعتماد، آسانتر می گردد.
برای یک گفتگو سالم باید به مکان گفتگو توجه ویژ ه ای داشته باشیم: اگر در مکان سربسته ای نشسته ایم باید مطمئن شویم که خارج از محل گفتگویتان، سخن هایشان را نمی شنوند.
محیط آرام، مناسب تر از مکان پر صداست.
در اتاق باید چند صندلی وجود داشته باشد و شما بعد از انتخاب صندلی خود، از طرف مقابل بخواهید هرجا دلش می خواهد بنشیند. آنها که وابسته اند، ممکن است در نزدیکی صندلی شما بنشینند، و آنها که از زاویه شک و تردید به شما می نگرند مورب می نشینند، و انها که مقابله جو و رقابت طلب هستند دورتر از شما و شاید روبروی شما بنشینند.
وقت و زمان: برخورد افراد با وقت، بخش مهمی از شخصیت آنان را نشان می دهد:
- اگر با کسی قرار ملاقات دارید و او چند دقیقه زودتر در محل حاضر شد طبیعی است اما فردی که مضطرب باشد ممکن است حتی نیم ساعت زودتر در محل حاضر شود، افراد وسواسی دقیقا راس دقیقه و ثانیه موعد خود را به محل ملاقات می رسانند.
- فردی که در حضور به موقع خود خیلی تاخیر کند نیز می تواند دارای اشکال باشد.
- اگر فردی برای اولین بار تاخیر می کرد، منتظر توضیح او بمانید و اگر تاخیر او به علت ترافیک یا بروز مشکلاتی غیر قابل پیش بینی برای او بوده، با او همدردی کنید ولی از ابراز اشاره ای «هیچ اشکالی ندارد».
- اما اگر چنین فردی در قبال تاخیرش، مقاومت آشکارا نشان می دهد، از او بپرسید که آیا در مورد آمدن دچار دو دلی بودی؟ اگر پاسخ او مثبت بود بررسی بیشتری درباره موضوع به عمل آورید. اکا اگر پاسخ منفی بود موضوع را به سکوت برگذار کنید.
- اما اگر خودتان، حتی به دلیل غیر قابل اجتنابی، دیر آمدید، باید از طرف مقابل به دلیل منتظر گذاشتن او عذرخواهی کنید.
شروع گفتگو: ضرورت دارد فنونی را برای شروع یک مصاحبه موفقیت آمیز به خوبی بیاموزید.
o شما ابتدا با ذکر اسم مخاطب، به او خوشامد بگویید، خود را معرفی کنید.
o در ابتدای آشنایی، ادای عبارات هایی مانند: «از ملاقات شما خوشوقتم» مناسب است.
o اگر طرف مقابل مضطرب است، با یک جمله اطمینان بخش مختصر، می تونید اضطرابش را کم کنید. مثلاً بپرسید: «پیدا کردن آدرس برایتان مشکل نبود؟» سر صحبت را باز کنید.
o رفتار و برخورد طبیعی و همراه با خوشرویی شما، برای ایجاد آرامش در وی مفید و مهم است.
o قطع نشدن صحبت ها با زنگ تلفن و میزان راحتی اتاق، در گفتگو موثر می باشد.
o مهمترین نقش شما،گوش دادن و درک فهمیدن طرف مقابل است و این نشان دهنده این است که شما شخصی مهربان و علاقمند هستید برای طرف مقابل، اهمیت قائلید، اما به گونه داوری و قضاوت، با دیدگاه ها و مطالب او برخورد نمی کنید.
o شما برای روشن شدن ذهن خود و کسب اطلاعات، سوال های گوناگونی را مطرح کنید. این سوال ها در عین حال، متوانند تلقینی و زیرکانه نیز باشند.
o شما می توانید با کشف دستاوردهای موفقیت آمیز و استعداد های فرد مقابل خود، به شکل گیری «احترام به نفس» او کمک کنید و با تعدیل وجدان اخلاقی سخت گیرش، او را در کم کردن احساس گناه شدیدی که دارد، یاری کنید تا بدین وسیله، ارتباط صمیمانه تری با او برقرار سازید.
o برخورد او ممکن است: دوستانه، علاقه مندانه، همکاری کننده، مودبانه، شوخی همراه با، رک و صریح بودن، توجه طلبانه، احتیاط آمیز، اغوا گرانه، یا دفاعی و خصمانه باشد.
o اگر در هنگام راه رفتن، قدم هایی محکم و سریع بردارد و سر خود را بالا نگه می دارد، بیانگر آن است که از عتماد بنفس خبی برخوردار است. اما اگر شل و آهسته قدم بر می دارد، نشانه آن است که ضعیف و سست اراده است.
o اگر هنگام دست دادن خیلی محکم دست بدهد، این امر نشان می دهد که او فشارهای روحی و روانی، و نگرانی ها و مسائلی دارد که می خواهد پنهان کند. این گونه دست دادن نشانه صمیمیت نیست.
o اگر هنگام دست دادن، خیلی شل دست بدهد و نگاهش به سمت دیگری باشد، او فرد قابل اعتمادی نیست، و شاید سست عنصر و تنبل باشد. و اگر مرد باشد، احتمالاً به زنها بدبین است.
o کسانی که هنگام دست دادن، دست طرف مقابل را مدت زیادی در دست خود نگاه می دارند معمولاً افرادی خوخواه و متکبرند و شاید دوست داشته باشند دیگران از آنها زیاد تعریف کنند.
o شکل دست دادن یک انسان سالم، قابل اعتماد، با اراده، پراستقامت در برابر مشکلات، آن است که برای مدت کوتاهی دست فرد مقابل را نگه می دارد، و به طور ناخودآگاه به چشم او نگاه می کند وکمی هم خم می شود.
o دست دادن از خصوصیاتی است که افراد نمی توانند به آن تظاهر کنند و بیانگر خصلت های درونی آنهاست.
نحوه پاسخ گویی به سوالات:
بعضی افراد به تمام یا قسمت اعظم سوالات، پاسخ منفی می دهند و این عقیده را القاء می کنند که اختلالات و مسائل فراوانی را پنهان می کنند. برعکس، بعضی افراد بیش از حد پذیرا هستند، یعنی به هر پرسشی پاسخ مثبت می دهند، به طوری که شما نمی دانید برای کدام پاسخ ارزش قائل شوید و کدام را نپذیرید. بعضی از این افراد دارای شخصیتی مسامحه گر هستند یعنی افرادی که کار امروز را به فردا موکول می کنند و سرانجام هم آن را انجام نمی دهند اما ظاهراً انجام ان کار را تایید می کنند و می پذیرند و در واقع خودشان، و اطرافیانشان را موقتاً فریب می دهند.
چنین افرادی از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند و در تصمیم گیری ها ضعیف اند. به این گونه افراد تیپ شخصیتی منفعل مهاجم می گویند. به عنوان مثال، هرگاه به کودکی که مشغول تماشای برنامه دلخواهش در تلویزیون است، بگویند برو نان بگیر، می گوید باشد می روم، اما نمی رود. چون باید برود. اما برمی گردد و می گوید، نوبت نان که من رسید، تمام شد!!! پس نان نمی گیرد چون دلش نمی خواهد.آدم بزرگ ها هم از این جور رفتار ها زیاد دارند.
اگر طرف مقابل شما، با یک سوال، شروع به سخنرانی و حاشیه پردازی های غیر لازم کند، این امر می تواند نشانه ای از از وسواس فکری باشد. افراد وسواسی نمی توانند سریع تصمیم بگیرند. به همین دلیل، برای آن که به نتیجه برسند و پاسخ مثبت یا منفی خود را اعلام کنند، وقت زیادی باید صرف کرد.
اگر فردی، از پاسخ به سوالات یا سوالی طفره رفت و امتناع کرد، شاید بدگمان و دارای سوء ظن باشد. این دسته از افراد همه چیز را از روزنه شک و تردید می نگرند و دارای روحیه ای بدبین و ستیزه جو هستند.این بدگمانی اگر شدت زیادی داشته باشد، بیماری محسوب می شود.افراد بیمار از این گروه، افکار مشکوک و غلط را در ذهن خود می پروانند. سوء ظن به دیگران، آنان را از جامعه جدا می سازد. اینان نمی توانند روابط رضایت بخشی با اطرافیان خود برقرار کنند، بسیار حساسند و اگر دیگران افکار و عقایدشان را نپذیرند، کم کم از آنان فاصله می گیرند و خود را دور می کنند.
آنها فکر می کنند اگر به دیگران بیشتر بدگمان باشند مورد سوء استفاده قرار نمی گیرند، بنابراین باید به دیگران بدبین و بدگمان باشند و به آنها سوء ظن داشته باشند تا به این وسیله از خود حمایت کنند. برقراری رابطه اجتماعی با چنین افرادی که تصورات بیمار گونه ای دارند، محال به نظر می رسد. هر چند ممکن است تمام انسان ها در مقاطعی از عمر خود تا حدی سوظن و بدگمانی پیدا کنند، این حالت، ولی همیشگی نیست و به ایام استرس محدود می شود.
اگر کسی از این احساس طبیعی بهره مند نباشد و خیلی راحت به مردم اعتماد کند و حرفهایش را باور کند، به ساده لوحی متهم می شود و این گونه بودن نیز، زیاده روی و افراط است.توصیه می شود هرگز به افراد بدبین لبخند نزنید و سعی نکنید با آنان شوخی ومزاح کنید چرا که غالباً فرد مقابل، شوخی و لبخند شما را که در واقع برای ایجاد محیطی آرام و صمیمی صورت می گیرد، سوء تعبیر می کند.
الهام شهریاری
